Bugun...


ELİF UZUN

facebook-paylas
ASİ BİR RUH, SESSİZ BİR İLHAM: RAFET EKİZ VE AİLESİNDE SANATIN SESSİZ MİRASI
Tarih: 06-06-2025 23:17:00 Güncelleme: 06-06-2025 23:17:00


Sanat bazı aile­ler­de tohum gibi eki­lir, bazı bi­rey­ler­de ise fır­tı­na gibi pat­lar. Ekiz aile­sin­de üç kar­deş sa­nat­la iç içe büyür; fakat iç­le­rin­den biri, her şeyin öte­sin­de bir çizgi çizer. Asi, ele avuca sığ­maz ve kendi şah­sı­na mün­ha­sır bir ruah olan Rafet Ekiz, yal­nız­ca bir res­sam değil, kendi iç dün­ya­sı­nı ce­sur­ca or­ta­ya koyan bir sanat yol­cu­suy­du. İlha­mı­nı an­ne­si Esma Hanım’dan almış olsa da, yü­rü­dü­ğü yol bü­tü­nüy­le ken­di­ne aitti. Bu ya­ra­tı­cı kı­vıl­cım­lar ge­ne­tik bir kodla mı ta­şı­nır? Yoksa için­de bü­yü­dü­ğü­müz çev­re­nin usul usul ör­dü­ğü bir ağ mıdır sanat? Bu so­ru­la­ra yanıt arar­ken, res­sam Rafet Ekiz ve aile­si­nin öy­kü­sü dik­ka­te değer bir örnek su­nu­yor.
Aile­de üç kar­de­şin de aktif ola­rak sa­nat­la il­gi­len­me­si, bu işin yal­nız­ca bi­rey­sel bir eği­lim değil, aynı za­man­da bir aile kül­tü­rü ol­du­ğu­nu dü­şün­dü­rü­yor. Da­ha­sı, aile­nin kal­bin­de bir ilham var: anne. Emek­li­lik­ten sonra kendi iç se­si­ni din­le­ye­rek resme baş­la­yan anne, ço­cuk­la­rı­nın yıl­lar önce çık­tı­ğı ya­ra­tı­cı yol­cu­lu­ğun as­lın­da ilk du­ra­ğı ola­bi­lir. Belki o, yıl­lar­ca kendi için­de bü­yüt­tü­ğü es­te­tik du­yar­lı­lı­ğı ke­li­me­le­re dök­me­di ama ço­cuk­lar duydu. Belki de evin için­de akan o ses­siz sanat nehri, ço­cuk­la­rın ru­hun­daa renk­ler­le yan­kı­lan­dı.
 
 
Rafet Ekiz’in sa­na­tı­na ba­kan­lar, ilk anda do­ğa­ya du­yu­lan bir sa­de­lik ve sü­kû­net his­se­der. Ama bu ses­siz­lik, yü­zey­de­ki bir huzur değil; iç­te­ki çal­kan­tı­la­rın dı­şa­vu­ru­mu­dur. Onun re­sim­le­ri, bir yan­dan din­gin­lik su­nar­ken, öte yan­dan iz­le­yi­ci­yi derin bir iç sor­gu­la­ma­ya iter.
 
Ken­di­si de tam bu iki­le­min in­sa­nıy­dı: Di­sip­lin­li ama özgür, ses­siz ama asi, kural ta­nı­maz ama de­rin­le­me­si­ne bağ­lı­lık ta­şı­yan bir sa­nat­çı.
 
Aile­de­ki diğer kar­deş­ler de fark­lı sanat dal­la­rın­da üre­tim yapar. Fakat Rafet, hem üret­ken­li­ği hem de özgün di­liy­le aile­si­nin ve çağ­daş Türk res­mi­nin dik­kat çeken en önem­li fi­gür­le­rin­den biri olur. Onun en büyük özel­li­ği, sa­na­tın ta­nı­mı­nı ken­di­si için ye­ni­den yap­ma­sı­dır. Kim­se­ye ben­ze­me­yen çiz­gi­siy­le, kim­se­ye ait ol­ma­yan bir yolda yü­rü­müş­tür.
 
Rafet Ekiz, 1950 yı­lın­da­Sam­sun Terme’de doğdu. İstan­bul Ata­türk Eği­tim Ens­ti­tü­sü , Resim Bö­lü­mü­nü ile baş­la­dı­ğı sanat yol­cu­lu­ğun­da çok sa­yı­da ki­şi­sel sergi açtı, eser­le­ri yur­ti­çi ve yurt­dı­şı ko­lek­si­yon­lar­da yer aldı. Do­ğa­yı, yal­nız­lı­ğı ve va­ro­lu­şu tu­val­de dile ge­ti­ren re­sim­le­riy­le ta­nın­dı. Sa­na­tın ona göre bir di­sip­li­ni yoktu; onun için sanat, iç­gü­düy­le akan bir yaşam bi­çi­miy­di.
 
 
Biraz daha bek­le­ye­ce­ğim.
İçimde sana ait olan
bir ener­ji var
Ya­şa­ma ait bir
say­gı­nın üre­ti­le­me­yen
sev­gi­sin­de
biraz daha bek­le­ye­ce­ğim
Di­re­ne­rek
ya yan­lış­la­rı­mı bu­la­ca­ğım
ya da yan­lış­la­rı­mı bu­la­cak­sın
O ener­ji senin var­lı­ğın­dan
sö­kü­lür gelir
ve bende üret­ken­siz yan­lış olur
ya sen yan­lış ya­şa­mak­ta­sın
ya da ben
 
Ve o yaşam bi­çi­mi, dra­ma­tik bir bi­çim­de son buldu.
Bir res­sam ölmüş di­ye­ler / on üç gün sonra du­ya­lar
 
Rafet Ekiz, sa­na­tı­nı tam da kendi gibi — do­lu­diz­gin, içten ve bazen yı­kı­cı bi­çim­de ya­şa­dı.
 
Ha­ya­ta da aynı yo­ğun­luk­la tu­tun­du ve aynı yo­ğun­luk­la veda etti.
Bir sabah o ele avuca sığ­maz ruh sustu; ama ar­dın­da bı­rak­tı­ğı re­sim­ler, hâlâ ko­nu­şu­yor. Hâlâ sus­kun­lu­ğu sor­gu­lu­yor, hâlâ ba­ka­nın içini ya­kı­yor.
‘’Ölüm; ölü­mün bi­lin­me­si değil, ya­şa­ma­nın bi­lin­me­si­dir…’’
 
 
Bugün o üç sa­nat­çı kar­deş­ten yal­nız­ca biri ha­yat­ta: Tur­gut Ekiz.
Ve o da kar­de­şi Rafet’i yal­nız­ca an­mak­la kal­mı­yor; onu ya­şa­tı­yor.
Yıl­lar bo­yun­ca Rafet’in re­sim­le­rin­den olu­şan anma ser­gi­le­ri dü­zen­le­di.
2022 yı­lın­da aç­tı­ğı kap­sam­lı ret­ros­pek­tif ser­giy­le, Rafet’in tüm dö­nem­le­ri­ni sa­nat­se­ver­ler­le bu­luş­tur­du.
 
Ay­rı­ca "Tur­gut Ekiz: “Ra­fet­çe “ adlı bir kitap ya­yım­la­ya­rak, hem kar­de­şi­nin eser­le­ri­ni hem de onun içsel yol­cu­lu­ğu­nu bel­ge­le­di.
Bu ki­tap­lar, yal­nız­ca sa­nat­se­ver­ler için değil; kar­deş­lik, ha­fı­za ve sa­da­kat üze­ri­ne dü­şü­nen her­kes için birer baş­vu­ru kay­na­ğı hâ­li­ne geldi.
Çünkü bazı sa­nat­çı­lar gider, ama yok olmaz.
Bazı kar­deş­ler susar, ama ya­şat­ma­ya devam eder.
 
Ve bazı re­sim­ler, bir ömür­lük ses­siz­li­ği ren­gâ­renk an­la­tır.


Bu yazı 29 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VİDEOLAR
GAZETEMİZ

nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI