Enf­las­yon açık­lan­dı. Her­kes rakam ve oran tar­tış­ma­sı­na gir­me­ye devam eder­ken, asıl şen­li­ğin yeni baş­la­dı­ğı­nın far­kın­da değil. Çünkü zaten kim­se­nin inan­cı­nın kal­ma­dı­ğı bir enf­las­yon ora­nı­nı bile dik­ka­te al­ma­yıp, ak­lın­da­ki he­de­fi top­lu­ma da­ya­tan­la­rın as­lın­da şimdi bu 2 yılın he­sa­bı­nı verip ver­me­ye­ce­ği­ni tar­tış­ma­mız ge­re­ki­yor.

Se­pe­ti oluş­tu­ran liste da­va­sı­nı ha­tır­lı­yor mu­su­nuz? 2022 Mayıs ayın­dan bu yana 400 mad­de­lik se­pe­tin lis­te­si­ni ya­yın­la­ma­yı dur­du­ran ve ar­dın­dan DİSK ile da­va­la­şa­rak mah­ke­me sü­re­ci­ni kay­be­den TÜİK lis­te­si sü­re­cin­de son nokta ko­nul­du.

TÜİK, Ana­ya­sal hakkı ih­la­le neden ol­du­ğu ge­rek­çe­siy­le bu mad­de­le­ri açık­la­mak zo­run­da ka­la­cak. Daha önce mah­ke­me ka­ra­rı­na rağ­men ha­ya­ta geç­me­yen bu uy­gu­la­ma­ya ve ka­ra­ra iti­raz eden TÜİK, is­ti­naf aşa­ma­sı­nı kay­bet­me­si­nin ar­dın­dan artık buna mec­bur.

Şimdi kri­tik nokta şu: Bu karar ge­ri­ye doğru da iş­le­yecek mi? Yani iti­ra­zın red­din­den iti­ba­ren mi liste açık­lan­ma­ya baş­la­na­cak; yoksa 2022 Mayıs’tan iti­ba­ren hesap yön­te­min­de kul­lan­dı­ğı do­kü­man­tas­yo­nu mu or­ta­ya dö­kecek?

O kadar kri­tik bir soru ki bu, mev­cut enf­las­yo­nun ger­çek­li­ği­nin doğru ya da yan­lış de­şif­re­si­ne ola­nak ve­recek. Bir ül­ke­nin enf­las­yo­nu bu kadar çok başlı ola­bi­lir mi? TÜİK başka, ENAG başka, Tü­ke­ti­ci Bir­li­ği Fe­de­ras­yo­nu başka rakam açık­lı­yor ve daha fe­na­sı so­ka­ğa çık­tı­ğı­nız­da ya­şa­nan yıp­ran­ma­nın et­ki­si tü­mün­den daha fazla his­se­di­li­yor.

His­se­dil­me­si­nin ne­de­ni de, oluş­tu­ru­lan sepet için­de­ki da­ğı­lım­dan kay­nak­la­nı­yor. Gelir öyle bir kı­sıl­dı ve fi­yat­lar öy­le­si­ne büyük bir yüz­dey­le arttı ki; ne­re­dey­se enf­las­yon he­sap­la­mak için se­pe­te gerek kal­ma­dı.

Yüz­ler­ce mad­de­nin esas alın­dı­ğı, ağır­lık­la­ra göre bir lis­te­le­me ya­pıl­dı­ğı ve enf­las­yo­nun he­sap­lan­dı­ğı ül­ke­de, har­ca­ma ya­pı­lan baş­lık sa­yı­sı iki elin par­mak­la­rı­nı geç­me­yecek kadar azal­dı.

Şimdi sizin der­di­niz rakam tut­tur­mak­sa ayrı, hobi ola­rak yine tut­tu­run. Ama bunun üze­rin­den in­san­la­rın gelir ar­tı­şı­nı be­lir­le­me­ye devam ede­cek­si­niz, or­ta­da­ki dramı gör­mez­den ge­le­rek eko­no­mi­yi yö­net­ti­ği­ni­zi iddia ede­mez­si­niz.

Şimdi Pan­do­ra’nın Ku­tu­su nasıl açı­la­cak? Kri­tik me­se­le bu. Çünkü geç­mi­şe dönük he­sap­la­ma bi­çim­le­rin­de ha­ta­lar or­ta­ya çı­kar­sa, ge­ri­ye dönük hak ka­yıp­la­rı­nın taz­mi­ni nasıl ha­ya­ta ge­çi­ri­lecek?

Sa­de­ce bi­rey­le­rin değil, fir­ma­la­rın da ma­li­yet he­sap­la­rı­na, ma­li­yet­le­ri­ni fi­yat­la­rı­na yan­sı­tıp yan­sıt­ma­ma­sıy­la doğru oran­tı­lı ola­rak ser­ma­ye eri­me­si­ne kadar bir dizi açık­la­ma­ya muh­taç baş­lık­tan söz edi­yo­ruz.

Na­sıl­sa kim­se­nin inan­ma­dı­ğı bu enf­las­yon ve­ri­si­ne göre bile ücret ayar­la­ma­sı yap­ma­yı bı­ra­kıp, ak­lı­nız­da­ki hangi kri­te­re göre be­lir­len­di­ği belli ol­ma­yan oran­la­ra göre zam­lar ko­nu­şu­yor­su­nuz? Madem öyle dökün şu lis­te­yi ve ge­ri­ye dönük bağ­la­yı­cı hale ge­ti­rin de, ak koyun kara koyun çık­sın.