Çocukluk y?llar?m? ya?ad???m Kuzguncuk’ta iki ilkokul vard?. Bunlardan birisi çar??dan biraz yüksekte, Baba Nakka? Soka??’n?n ba??nda Sultan Abdülaziz’in doktoru Marko Pa?a’n?n kö?kündeki ?lkokul di?eri de Nakka?tepe’den Ba?larba??’na yönelen, Frenk Tepesi’nin ba??ndaki 25. ?lkokul. O y?llarda baz? ilkokullara isim yerine nedense birer numara verilmi?ti.

Bizim ya?ad???m?z kö?k Nakka?tepe’de ve halam da o okulda ö?retmen oldu?undan 25. ?lokula devam etmi? oradan mezun olmu?tum. Okulumuza gitmek için oldukça uzun bir yol katederdik. Eski ?ehreminlerden Mazlum Beyi’in kö?kü olan ya?ad???m?z evden bozuk ve dik bir yoku?u geçerdik.  ?fakat Han?m’?n, Süheyla ve Mahmut Beyi’in, Albay Cemil Bey’in kö?klerini ve S?d?ka Han?m’?n evini geçtikten sonra bir yan?nda çilek tarlalar? di?er yan?nda küçük bir tepeyi ve Halife Abdülmecid’in 1901 y?l?nda yapt?rd??? kö?kü geçtikten sonra kale gibi yüksek duvarlar? olan Emine Sultan’?n saray? veya kö?künü geçerek okulumuza ula??rd?k.

O y?llarda ?stanbul’un k??lar? çok sert ve karl? geçerdi. Bazen ya?an kardan bizim kö?kün kap?s? kapan?r, okula giden yolu kim açard? bilmiyorum ama karlar?n içinde aç?lan bir koridordan geçmek zorunda kal?rd?k. Bazen Alemda??’ndan oralara kurtlar?n indi?i bile söylenirdi ama bizler görmemi?tik.

Okulumuzun yak?n?ndaki yüksek duvarlar?n önünden geçerken buras?n?n ne oldu?unu hep merak etti?imi ?imdi hat?rl?yorum. Buras? nedir diye sordu?umda sultan?n saray?yd? demi?lerdi. Y?llar sonra Kuzguncuk üzerinde ara?t?rmalar yapt???mda bu duvarlar?n arkas?nda Sultan Abdülaziz’in (1861-1876) 1873’de do?an en küçük k?z? Emine Sultan’?n saray? veya kö?kü oldu?unu ö?renmi?tim. Nakka? Baba ve Aziz Bey Soka??n?n çevreledi?i oldukça geni? bir alanda, büyük duvarlar?n içerisindeki bu yap?n?n alt kat? kagir, üst iki kat? ah?apm??. Giri?i bizim ilkokula yönelik olup, oldukça büyük ve gösteri?li oldu?unu ?imdilerde çok iyi hat?rl?yorum. Bu görkemli, mermer kaplamal? giri?in d???nda di?er taraflar?nda da iki ayr? giri?i daha bulunuyormu?. Büyük a?açlar?n yer ald???; adeta küçük bir koru görünümündeki bahçesinde çok geni? büyük bir havuzu ve onunla ilgili bir an?dan söz edilmi?tir. Nesrin Kad?nefendi’nin k?z? olan Emine Sultan, babas? Abdülaziz’in ölümünden sonra ?ehzade Yusuf ?zzettin Efendi taraf?ndan büyütülmü?, 1901’de Ahmet ?ükrü Pa?a’n?n o?lu Çavdaro?lu Mehmet ?erif Pa?a ile evlendirilmi?tir. Emine Sultan kendisini büyüten Yusuf ?zzettin Efendi’nin intihar?na çok üzülmü?, saray?n?n bahçesindeki havuza atlayarak ya?am?na son vermek istemi?, ancak kocas? taraf?ndan kurtar?lm??t?r.

Emine Sultan Kuzguncuk’taki kö?künü yazl?k olarak kullanm??, k?? aylar?n? Çar??kap? yak?nlar?nda, Irgat Pazar?ndaki kona??nda geçirmi?tir. Kaynaklardan ö?rendi?imize göre bu kona??n ilk sahibi Maliye Naz?rlar?ndan Nazif Pa?a olup sonradan Sad?k Pa?a’n?n mülkiyetine geçmi?, bir süre resmi daire olarak kullan?lm??t?r.  Sultan II. Abdülhamid taraf?ndan Emine Sultan’a dü?ün hediyesi olarak verilmi?tir. Emine Sultan’?n genç ya?ta hastalanarak 1920’de ölümünden sonra ?erif Pa?a’n?n mülkiyetine geçen konak Fevzi-i Âli Mektebi olmu? ve bir gece yanm??t?r.

Kuzguncuk’taki Emine Sultan’?n kö?kü 1935 y?l?nda yanm??, yaln?zca Aziz Bey Soka?? yönündeki mü?temilat binalar? ile ah?rlar? kurtar?labilmi?tir. Ne yaz?k ki; havuzunun ta?lar? yol yap?m?nda kullan?lm??t?r.

Emine Sultan Kö?kü yak?n?ndaki Halife Abdülmecid’in 1901 y?l?nda yapt?rd??? kö?künün 1940’l? y?llarda yan???n? hat?rl?yorum. Hava kararm??t? ama alevler gökyüzünü k?z?la boyam??t?. Kuzguncuklular oraya ko?mu? ellerinden geldi?ince yang?n? söndürmeye çal??m??lard?.

Benim okudu?um 25.?lkokul Sultan Abdülmecit taraf?ndan 1842 y?l?nda yak?nlar?ndaki sultan kö?klerinin korunmas? için atl? karakol olarak yapt?r?lm??t?. Çocuk gözümle bana çok büyük bir yap? olarak görünmü?tü. Asl?nda iki katl?, çat?l? ta? bir yap?yd?. Arkas?na atl? polislerin atlar? için dar ve uzun bir ah?r eklenmi?ti. Alt? basamakla ç?k?lan üç sütunun ta??d??? revak?n arkas?ndaki iki kap?dan içeri giriliyordu. Alt kattaki sa? ve sol kö?elerdeki odalardan biri müdürün di?eri de ö?retmenlerin odalar?yd?. Bu odalar?n arkas?nda her iki bölümü birle?tiren mekân?n, bir zamanlar polislerin yemek pi?irip yedikleri yerler oldu?u söylenirdi. Geni? merdivenlerle ç?k?lan üst katta geni? üç oda s?n?flara ayr?lm??t?.

Müdürümüz Avni Bey sert görünümlü, resmi elbiseli bir ki?iydi. Yan?na girmekten çekinirdik. Ö?retmenlerimizi bugün bile bizlere anlatt?klar?yla hat?rl?yorum. Halam Mürvet Özyücel, Bahire Orbay ve Melahat Do?u gerçek birer Cumhuriyet ö?retmenleriydiler. Tanr? hepsine rahmet eylesin…

Okulumuzun önündeki iç bahçenin önünde Abdülmecid’in ?ehzadeli?inde ba?a?as? olan Mahbub A?a’n?n 1903 y?l?nda yapt?rd??? mermer çe?mesi bulunuyordu. Dikdörtgen mermer çe?menin ön yüzünde kaide üzerine oturtulmu? ince iki sütün aras?nda tekne, üç musluklu ayna ta?? ve üzerinde de kitabesi bulunmaktad?r:

“?ehzade Devletlû Necabetlû Abdülmecid Efendi Hazretleri’nin Ba? A?as? merhum Mahmub A?a hayrat?d?r.”

Okulumuzun yan?ndaki yoldan Frenk Tepesi’ne ç?k?l?yordu. Oradaki Mehmet Efendi’nin k?r kahvesinden Bo?aziçi’nin en güzel ?ekliyle seyredildi?i söylenirdi. K?r kahvesini askeri bölgede oldu?undan ben göremedim. Çocuklu?um II. Dünya Sava?? y?llar?na rastlad???ndan orada Bo?az? korumak amac?yla konu?land?r?lm?? uçaksavar bataryas? bulunuyordu.

Frenk Tepesi’nin eteklerinde Kuzguncuk’ta vefat edenlerin gömüldü?ü Nakka?tepe Mezarl??? (Fahri Baba Mezarl???)  bulunmaktad?r. Nakka?tepe’de Rum Ortodoks Mezarl??? ile bizim okulumuzun kar??s?nda Yahudi Mezarl??? (Me?atl?k) da bulunmaktad?r.

Emine Sultan Kö?kü ve 25.?lkokul binas? y?llar sonra Koç Vakf? taraf?ndan sat?n al?nm?? ve orada Sedat Hakk? Eldem’in çizdi?i plana göre bir yap?lanma yap?lm??t?r. Bir zamanlar 25. ?lkokul olan karakol binas? ile önündeki Mahbub A?a Çe?mesi orijalli?ini koruyarak günümüze ula?m??t?r.

erdemyucel2002@hotmail.com