Tür­ki­ye ger­çek­ten garip bir ülke. ?öyle dü­?ü­nün ki son de­re­ce geni? yet­ki­ler­le do­nan­m?? ve hal­k?­n?n al?m gü­cü­nün üze­rin­de bir büt­çe­yi kul­la­nan ve yok pa­ha­s?y­la ya­?a­yan in­san­lar­dan, do­lay­l? yol­dan vergi top­la­yan bir ik­ti­da­r?­n?z var ama hiç­bir ?ey­den so­rum­lu de?il.

Lüt­fen bir an için bunun kendi ça­l??­t?­??­n?z ?ir­ket­te ol­du­?u­nu dü­?ü­nün. Hangi üst düzey yet­ki­li­ye böyle bir oyun alan? ve­ri­lir? Pro­fes­yo­nel­le­re güven esas­t?r ama güven de kont­rol ve de­ne­tim ile oto­kont­rol al­t?­na al?­n?r.

Hatta bu ?ir­ket­ler­de de­ne­tim çok daha s?k? pe­ri­yot­lar­da ya­p?­l?r. Her çey­rek di­li­min­de or­ta­ya ko­nu­lan ra­por­lar­la he­def­ler ve yol ha­ri­ta­la­r?y­la il­gi­li sa?­la­ma ger­çek­le?­ti­ri­lir ve bunun büt­çe­de­ki har­ca­ma­lar ka­le­min­de­ki kar­??­l?­??­na, ve­rim­li­li­?i­ne ba­k?­l?r.

Sis­te­ma­tik ola­rak ha­ta­lar yapan ve ?ir­ke­ti za­ra­ra sokan bir yö­ne­ti­ci­nin acaba kaç çey­rek orada kal­ma­s? müm­kün ola­bi­lir? Bizde tam 22 y?l­d?r du­ru­yor. ?na­n?l­ma­s? güç ama büt­çe­yi kul­lan­ma­da, hatta a?­ma­da son de­re­ce mahir ve yet­ki­li, fakat bunun he­sa­b?­n? ver­me­ye kal­k?n­ca or­ta­dan toz olan bir si­ya­set­le yö­ne­ti­li­yo­ruz.

Dü­?ü­nün tek­rar… Bir yö­ne­ti­ci ya­?a­nan tüm olum­suz­luk­la­ra ne kadar süre ba­ha­ne bu­la­bi­lir? ?? ha­ya­t?n­da ya?am çiz­gi­si­nin çok k?sa ola­ca­?? aç?k. Çünkü sü­rek­li za­ra­ra neden olan ve bir gün söy­le­di­?i ile öteki gün ko­nu?­tu­?u tut­ma­yan hiç kim­se­ye se­ne­ler­ce ta­ham­mül edil­mez.

Hal böy­ley­ken söz ko­nu­su olan dev­let büt­çe­si olun­ca, ‘oy ald?k’ sö­zü­nün ar­d?­na s?­??­n?­la­rak her ?ey ya­p?­l?­yor. Hiç kimse bir ik­ti­da­ra yan­l?? yap­s?n ya da dev­le­ti za­ra­ra u?­rat­s?n diye yetki ver­mez veya al?­nan yet­ki­ler­le ku­ral­la­r?n d?­??­na ç?k­ma­s?­na ho? gözle bak­maz.

Fakat ül­ke­de in­san­la­r? öyle bir ta­raf­tar­l?k psi­ko­lo­ji­si­ne sok­tu­lar ki, adeta ta­k?­m?­na söz söy­le­ye­ne re­ak­si­yon veren ki­?i­ler ?ek­lin­de bir de ara­la­r?n­da kavga edi­yor­lar. So­run­lar bariz bir ?e­kil­de or­ta­ya sa­ç?­l?p, bunun he­sa­b?­n? verme nok­ta­s?­na ge­lin­ce de topu taca at?­yor­lar.

Son taç çiz­gi­si dünya… Enf­las­yon­dan bah­se­di­yor­su­nuz; dün­ya­ya da var. Sat?n alma gü­cün­de­ki dü­?ü?­ten söz edi­yor­su­nuz; dün­ya­da da var. ?hra­cat pa­zar­la­r?n­da­ki da­ral­ma­n?n re­ka­bet­çi­lik üze­rin­de­ki et­ki­si­ne de­?i­ni­yor­su­nuz; dün­ya­da da var.

El­bet­te en­teg­re bir eko­no­mi­nin dün­ya­da­ki ko­?ul­lar­dan ayr? ola­rak ya­?a­ma­s? müm­kün de?il. Lakin elma ile ar­mu­du kar­??­la?­t?r­ma­ya kal­k?p, ara­dan s?y­r?l­ma­ya kalk­t?­??­n?z zaman s?­k?n­t? olu­yor.

Me­se­la fi­nan­sa ih­ti­ya­c?­m?z var. Dün­ya­da da bir pa­ra­sal s?­k?­la?­ma ol­du­?un­dan söz edi­li­yor ama 128 mil­yar do­lar­dan ba?­la­yan sü­reç­te mev­cut kay­nak­la­r?n nas?l çar çur edil­di­?i­nin he­sa­b? ve­ril­mi­yor.

Enf­las­yon­dan söz edi­yor­su­nuz, hemen sa­vun­ma­ya ge­çi­yor­lar. Ama dün­ya­n?n kork­tu­?u enf­las­yon oran­la­r?­n?n bizim ya­?a­d?­??­m?z ol­du­?u­nu, bunun da ciddi eko­no­mi yö­ne­ti­mi ha­ta­la­r?n­dan kay­nak­lan­d?­??­n? gör­mü­yor­lar. Hemen ara­dan s?y­r?l­ma­n?n yol­la­r?­n? ar?­yor­lar.

Sat?n alma gü­cün­de­ki dü­?ü?­ten söz edi­yor­su­nuz, utan­ma­dan Av­ru­pa’daki ül­ke­le­rin bat­ta­ni­ye al­t?n­da ya­?a­d?­??n­dan, s?ra bek­le­di­?in­den ya da aç ol­du­?un­dan söz edi­li­yor. Tür­ki­ye gibi pa­sa­port yüz­de­si yer­ler­de sü­rü­nen ül­ke­ler­de bunu yö­net­mek ko­lay­d?r. Fakat bu bilgi ve ile­ti­?im ça­??n­da in­san­la­r? nas?l kan­d?­r?­yor­lar; i?te oras? kendi için­de bir ba­?a­r? (!) öy­kü­sü.

Di­na­mik­le­rin ayn? ol­ma­d?­??, ge­rek­çe­le­rin ben­ze?­me­di­?i, so­ru­nun ne­den­le­rin­den çözüm yol­la­r?­na kadar hiç­bir ?eyin ör­tü?­me­di­?i bir yap? içe­ri­sin­de süt­ten ç?k­m?? ak ka??k yö­ne­ti­ci­le­ri­miz var. On­la­ra göre her ?ey dün­ya­dan kay­nak­l?.

Ne güzel söy­le­mi? Mev­lâ­na: Süt­ten ç?k­m?? bütün ka­??k­lar akt?r. Önem­li olan için­den ç?k­t?­?? sütü ak b?­rak­mak­t?r.