Haz?r cem­re­ler de dü?­me­ye ba?­la­m??­ken, bahar müj­de­si­ni ve­ri­yor­ken, do?a ve sanat üze­ri­ne soh­bet ede­lim biraz. Hep en­di­?e, hep s?­k?n­t? ko­nu?­ma­ya­l?m. Evren, güzel ?ey­ler duy­ma­y? hak edi­yor. Gü­zel­lik­le­ri de ko­nu­?a­l?m ki, yan­k?­lan­s?n fe­za­da, güzel dö­nü?­le­ri olsun bize, de?il mi? De­me­dik­le­rim daha do?­ru­su de­mek­ten b?k­t?k­la­r?m kal­s?n içim­de, a?aca a?­k?­m? ilân ede­yim ev­re­ne öy­ley­se. Evet, “a?aç” bu ya­z?­n?n ko­nu­su.

A?aç, sa­de­ce Türk kül­tü­rün­de de?il, dünya kül­tü­rün­de de çok k?y­met­li­dir. Ör­ne­?in, Türk mi­to­lo­ji­sin­de kay?n a?ac? ko­ru­yu­cu, iyi ruh­la­r?n dün­ya­ya in­me­si­ni sa?­la­yan bir araç­t?r. Kötü ruh­lar uzak durur ondan. ?a­man­lar, ri­tü­el­le­ri­ni kay?n a?ac? olan yer­ler­de ya­par­lar. ?na­n?­?a göre, bu a?a­c?n ya­n?n­da ya­p?­lan du­alar Ya­ra­dan’a daha çabuk ula­??r.

Do­?a­da­ki nes­ne­le­rin canl? ol­duk­la­r?­na ina­nan­lar­da­n?m. Ta? bile canl?… Kök­le­riy­le top­ra­?a sa­r?­lan, so­lu­du­?u­muz ha­va­y? te­miz­le­yen, yüz­ler­ce y?l ya­?a­yan bir a?aç ise canl? ol­ma­n?n çok öte­sin­de.

Çev­re­bi­lim­ci Su­zan­ne Si­mard, “Bir orman, gör­dü­?ü­nüz­den çok daha faz­la­s?­d?r” diyor. A?aç­lar, kök­le­ri ara­c?­l?­??y­la bir­bir­le­riy­le yar­d?m­la­??­yor­lar. Or­man­da­ki bir ana a?aç, çev­re­sin­de­ki yavru a?aç­la­r? on­la­ra kök­le­ri ara­c?­l?­??y­la kar­bon­la­r?­n? gön­der­mek su­re­tiy­le bes­li­yor me­se­la. A?aç­lar, kendi tü­rün­den olan a?aç­la­r? ta­n?­yor­lar, hatta bir­bir­le­ri­ne sa­vun­ma sin­yal­le­ri gön­de­ri­yor­lar. Ölmek üzere olan bir a?aç, fazla kay­nak­la­r?­n? çev­re­sin­de­ki­le­re ak­ta­r?­yor. Bunu bilim söy­lü­yor. Baz? in­san­lar de­di­ko­du ya da bo? i?ler ye­ri­ne bilim ya­p?­yor çok ?ükür de, sa­ye­le­rin­de ö?­re­ni­yo­ruz biz de.

A?aç­la­r?n bir­bir­le­ri­ne sa­vun­ma sin­yal­le­ri gön­der­me­le­ri ile il­gi­li ola­rak haberdar.?com’dan Utku K?­z?l­tan’?n bir ya­z?­s?n­da ak­tar­d?­?? bilgi ol­duk­ça he­ye­can­lan­d?r­d? beni. Ya­z?­n?n il­gi­li k?s­m?­n? aynen al?­yo­rum: “Avust­ral­ya k?­ta­s?­n?n Tas­man­ya böl­ge­sin­de, akas­ya­lar ve an­ti­lop­lar bir arada ya­?ar­lar. Tabi, an­ti­lop­la­r?n en önem­li besin kay­na­?? gayet lez­zet­li olan akas­ya yap­rak­la­r? ve fi­liz­le­ri­dir. An­ti­lop­lar akas­ya dal­la­r?­na sal­d?­r?n­ca, lez­zet­li akas­ya öz­su­yu der­hal zehir gibi ac? bir s?­v?­ya dö­nü­?ür ve an­ti­lop­la­r?n ken­di­le­ri­ne zarar ver­me­le­ri­ni en­gel­ler. Ayn? za­man­da, sal­d?­r?­ya u?­ra­yan akas­ya a?ac? yap­rak­la­r?n­dan uya­r?­c? bir gaz sal­g?­la­ma­ya ba?­lar. Bu gaz, o a?a­c?n 50 metre çev­re­sin­de­ki di?er akas­ya­lar ta­ra­f?n­dan al­g?­la­n?r. Uya­r?­y? alan her a?aç hemen öz­su­yu­nu ze­hir­li mad­de­ye dö­nü?­tür­dü­?ü gibi, uyar? ga­z?­n? da sal­g?­lar. Böy­le­ce uya­r?­lan bütün a?aç­lar top­lu­ca sa­vun­ma­ya ge­çe­rek ken­di­le­ri­ni dü?­man­la­r? olan an­ti­lop­lar­dan korur.”

Evet, bir orman gör­dü­?ü­müz­den çok daha faz­la­s? ger­çek­ten. Bir a?aç, san­d?­??­m?­z?n çok öte­sin­de. Da­r?­s? “insan” ola­bil­me­nin ba­??­na.

Bu gi­ri?­ten sonra a?aca gü­zel­le­me ni­te­li­?in­de­ki k?sa ?i­iri­mi pay­la?­ma za­ma­n?… Gü­zel­le­me­ler, ken­di­le­ri­ni hak eden as?l kah­ra­man­la­ra gel­sin.

Ben en çok a?aç­la­r? sev­dim bu ömür­de, ge­ri­si yalan.
Mal da, mülk de, a? da, e? de.
Bir a?aç var, ötesi yok.
Dal­la­r? gö?e de?il, gön­lü­me sa­l?­n?r
Yap­rak­la­r? rüz­gâ­r? na?me yap­m??
Yü­re­?im­de raks eder k?p?r k?p?r.
Ne de­niz­k?z­la­r? Siren’ler, ne bül­bül, ne de en güzel ninni
Varsa yoksa bu ye?il rak­s?n sesi.
Öl­dü­?üm gün,
Al­t?­na gö­me­cek­ler
Ba? ba?a ka­la­ca­??m
Hu­zu­ra va­ra­ca­??m
A?aç benim, ben a?a­c?n top­ra­??­na ka­r?­?a­cak
Da­l?n­da uçu­?a­ca­??m.

Hu­zur­dur a?aç. Nas?l bir ni­met­tir in­sa­no?­lu­na. Sanki ya­?a­m?n tüm ne­?e­si, tüm gi­ze­mi sakl? onda. A?aca ba­kar­ken mah­cup olu­rum önün­de. Ne kadar da mü­te­va­z? in­sa­no?­lu­nun kar­??­s?n­da. Oysa tam tersi ol­ma­l?y­d?.

A?aç­la­r?n göl­ge­si hep üze­ri­miz­de olsun!