Mus­ta­fa Kemal Ata­türk, Türk mil­le­ti­nin ba­ğım­sız­lık mü­ca­de­le­si­ni ba­şa­rıy­la so­nuç­lan­dır­dık­tan sonra, Cum­hu­ri­yet’in in­şa­sı için eği­tim sis­te­mi­ne büyük bir önem at­fet­miş­tir. Ata­türk, eği­ti­min yal­nız­ca bi­rey­sel ge­li­şim değil, aynı za­man­da ulu­sal kal­kın­ma­nın da temel un­su­ru ol­du­ğu­na ina­nı­yor­du. Eko­no­mik kal­kın­ma­nın ön ko­şul­la­rın­dan biri ola­rak eği­ti­mi gören Ata­türk, eği­tim­li bir top­lu­mun daha üret­ken, ye­ni­lik­çi ve çağ­daş bir eko­no­mi oluş­tu­ra­ca­ğı­na vurgu yap­mış­tır. Eği­tim, Ata­türk’ün eko­no­mik kal­kın­ma ve sos­yal re­form­lar açı­sın­dan ger­çek­leş­tir­di­ği viz­yo­nun en önem­li un­sur­la­rın­dan bi­ri­ni teş­kil eder.

Eği­ti­min İkti­sa­di Kal­kın­ma­da­ki Rolü: Ata­türk’ün Viz­yo­nu

Mus­ta­fa Kemal Ata­türk, eği­ti­min eko­no­mik kal­kın­ma sü­re­cin­de kri­tik bir rol oy­na­ya­ca­ğı­nı her fır­sat­ta dile ge­tir­miş­tir. Onun için eği­tim, yal­nız­ca bi­rey­le­rin bilgi ve be­ce­ri­le­ri­ni ar­tır­mak­la kal­maz, aynı za­man­da top­lu­mun eko­no­mik ve sos­yal ya­pı­sı­nın güç­len­me­si­ne de katkı sağ­lar. 1923'te Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti'nin ila­nıy­la bir­lik­te, Ata­türk’ün eko­no­mik kal­kın­ma­ya yö­ne­lik re­form­la­rı eği­tim­le pa­ra­lel bir şe­kil­de yü­rü­tül­müş­tür. Ata­türk, eko­no­mik kal­kın­ma­nın yal­nız­ca fi­zik­sel alt­ya­pı ve sa­na­yi ya­tı­rım­la­rı ile müm­kün ola­ma­ya­ca­ğı­nı, bunun için eği­tim­li bir iş gü­cü­nün ge­rek­li ol­du­ğu­nu sa­vun­muş­tur.

Ata­türk’ün eği­tim­le il­gi­li gö­rüş­le­rin­den biri, eği­ti­min kal­kın­ma­nın mo­to­ru ol­du­ğu ve bu mo­to­run ha­re­ke­te ge­çi­ril­me­si ge­rek­ti­ği yö­nün­de­dir. Eği­tim, iş gü­cü­nün ni­te­lik­le­ri­ni iyi­leş­ti­rir­ken, aynı za­man­da top­lum­sal dö­nü­şü­mün önünü açan bir araç­tır. Bu ne­den­le, Ata­türk’ün Cum­hu­ri­yet’in ilk yıl­la­rın­da eği­tim re­form­la­rı, doğ­ru­dan eko­no­mik bü­yü­me he­def­le­ri­ne hiz­met et­miş­tir.

Eği­tim ve Eko­no­mik Kal­kın­ma: 
Ata­türk’ün Uy­gu­la­dı­ğı Po­li­ti­ka­lar­da Eği­ti­min Yeri

Ata­türk, eği­tim­de­ki re­form­la­rı eko­no­mik kal­kın­ma he­def­le­riy­le uyum­lu bir bi­çim­de şe­kil­len­dir­miş­tir. Cum­hu­ri­yet’in ilk yıl­la­rın­da, özel­lik­le tarım ve sa­na­yi sek­tör­le­rin­de ni­te­lik­li iş gücü ih­ti­ya­cı hızla art­mış­tı. Ata­türk, bu ih­ti­ya­cı kar­şı­la­ya­bil­mek ama­cıy­la mes­le­ki ve tek­nik eği­ti­mi teş­vik etmiş, köy ens­ti­tü­le­ri gibi pro­je­ler­le kır­sal ke­sim­de eği­tim im­kân­la­rı­nı ar­tır­mış­tır.

1930’lu yıl­lar­da, Tür­ki­ye’de sa­na­yi­leş­me ham­le­le­ri hız ka­za­nır­ken, eği­tim­li iş gücü ih­ti­ya­cı da bir zo­run­lu­luk ha­li­ne gel­miş­tir. Ata­türk’ün eği­tim an­la­yı­şın­da, yal­nız­ca üni­ver­si­te veya lise eği­ti­mi değil, aynı za­man­da tek­nik ve mes­le­ki eği­tim de önem­li bir yer tut­muş­tur. Özel­lik­le sa­na­yi­leş­me sü­re­cin­de, iş gü­cü­nün üret­ken­li­ği­ni ar­tı­ra­cak mes­lek okul­la­rı ve tek­nik eği­tim ku­rum­la­rı açıl­mış­tır. Bu sa­ye­de, eği­ti­min doğ­ru­dan eko­no­mik bü­yü­me­ye kat­kı­sı sağ­lan­ma­ya ça­lı­şıl­mış­tır.

Eği­tim­de Re­form­lar ve Eko­no­mik 
Kal­kın­ma Ara­sın­da­ki Bağ­lan­tı

Ata­türk, eği­tim­de re­form­lar ya­pa­rak, aynı za­man­da top­lum­sal ya­pı­yı dö­nüş­tür­me­yi amaç­la­mış­tır. 1924’te kabul edi­len Tev­hid-i Ted­ri­sat Ka­nu­nu, eği­tim­de­ki te­kel­leş­me­yi sona er­di­re­rek, eği­tim sis­te­mi­nin mo­dern­leş­me­si­ni sağ­la­mış­tır. Eği­tim­de laik ve bi­lim­sel bir yak­la­şım be­nim­sen­miş, eği­ti­min içe­ri­ği ve öğ­re­tim yön­te­mi çağ­daş stan­dart­lar­la uyum­lu hale ge­ti­ril­miş­tir. Bu re­form­lar, eği­tim sis­te­mi­ni yal­nız­ca top­lu­mun bi­rey­le­ri­ni ye­tiş­ti­ren bir araç ola­rak değil, aynı za­man­da kal­kın­ma­nın te­mel­le­ri­ni atan bir güç ola­rak gör­me­yi müm­kün kıl­mış­tır.

Ata­türk, eği­ti­min eko­no­mik kal­kın­ma için öne­mi­ni vur­gu­lar­ken, eği­ti­min ka­li­te­si­nin ar­tı­rıl­ma­sı­nın ve eği­tim­de fır­sat eşit­li­ği­nin sağ­lan­ma­sı­nın da ge­rek­li ol­du­ğu­nu be­lirt­miş­tir. Bu yak­la­şım, eği­tim­de­ki ni­te­lik­sel iyi­leş­me­le­rin, iş gü­cü­nün ve­rim­li­li­ği ve üret­ken­li­ği­ni doğ­ru­dan et­ki­le­ye­ce­ği­ni gös­ter­mek­te­dir. Ör­ne­ğin, köy ens­ti­tü­le­ri­nin açıl­ma­sı ve bu okul­lar­da uy­gu­la­ma­lı tarım ve hay­van­cı­lık eği­ti­mi­nin ve­ril­me­si, köy­lü­le­rin eko­no­mik fa­ali­yet­ler­de daha etkin ol­ma­la­rı­nı sağ­la­mış­tır. Ata­türk’ün eği­tim ala­nın­da­ki bu re­form­la­rı, yal­nız­ca top­lum­sal ge­li­şim için değil, aynı za­man­da eko­no­mik kal­kın­ma için de kri­tik öneme sa­hip­tir.

Ata­türk’ün Eği­tim­le İlgili İkti­sa­di Bakış Açı­sı­nın Mo­dern Yan­sı­ma­la­rı

Ata­türk’ün eği­tim ve ik­ti­sa­di kal­kın­ma ara­sın­da­ki iliş­ki­ye dair gö­rüş­le­ri, gü­nü­müz­de de ge­çer­li­li­ği­ni ko­ru­mak­ta­dır. Eği­tim­li bir iş gü­cü­nün, bir ül­ke­nin eko­no­mik bü­yü­me­si ve re­ka­bet gücü açı­sın­dan ne kadar önem­li ol­du­ğu gü­nü­müz kü­re­sel eko­no­mi­sin­de daha da be­lir­gin­leş­miş­tir. Ata­türk’ün eği­tim­de­ki re­form­la­rı­nın temel he­def­le­rin­den biri, eko­no­mik ba­ğım­sız­lık için ge­rek­li alt­ya­pı­yı oluş­tur­mak ve bu ba­ğım­sız­lı­ğı eği­tim­li bi­rey­ler­le sağ­la­mak ol­muş­tur.

Bugün, eği­tim­li bir nüfus, sa­de­ce eko­no­mik bü­yü­me­ye değil, aynı za­man­da sos­yal kal­kın­ma­ya da katkı sağ­lar. Eği­tim, top­lum­sal eşit­siz­lik­le­ri azal­tır, yaşam ka­li­te­si­ni yük­sel­tir ve bi­rey­le­rin eko­no­mik fır­sat­lar elde et­me­le­ri­ni sağ­lar. Ata­türk’ün bu viz­yo­nu, 21. yüz­yıl Tür­ki­ye’sinde eği­tim po­li­ti­ka­la­rı­nın te­me­li­ni atar­ken, eko­no­mi­nin her ala­nın­da­ki sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­ma­nın temel un­sur­la­rın­dan biri ola­rak kabul edil­mek­te­dir.

Mus­ta­fa Kemal Ata­türk, eği­ti­min ik­ti­sa­di kal­kın­ma­nın temel un­sur­la­rın­dan biri ol­du­ğu­na de­rin­den inan­mış ve bu an­la­yış­la eği­tim re­form­la­rı­nı ger­çek­leş­tir­miş­tir. Onun viz­yo­nun­da eği­tim, sa­de­ce bi­rey­sel ge­li­şi­min değil, aynı za­man­da eko­no­mik kal­kın­ma­nın ve top­lum­sal dö­nü­şü­mün anah­ta­rı­dır. Bugün, Ata­türk’ün eği­tim­le il­gi­li gö­rüş­le­ri, yal­nız­ca Tür­ki­ye’de değil, tüm dün­ya­da eko­no­mik bü­yü­me, ve­rim­li­lik ve top­lum­sal eşit­lik için temel bir ön koşul ola­rak kabul edil­mek­te­dir. Eği­tim, top­lum­la­rın ge­le­ce­ği­ni şe­kil­len­di­rir­ken, eko­no­mik kal­kın­ma sü­re­ci­nin de en önem­li da­ya­na­ğı ol­ma­ya devam et­mek­te­dir.