10 Kasım 1938…

Ata­mı­zın ara­mız­dan ay­rı­lı­şın­dan ara­dan tam 86 yıl geç­miş…

Zaman ne çabuk ge­çi­yor…

Bu süre içe­ri­sin­de dün­ya­da ve ül­ke­miz­de neler ya­şan­dı neler oldu...

Bun­la­rı dü­şün­dü­ğü­nüz­de; Ata­türk’ün bü­yük­lü­ğü­nü, ko­mu­tan­lı­ğı­nı, dev­let adam­lı­ğı­nı, kül­tür ve sa­na­ta olan yat­kın­lı­ğı­nı çok daha iyi an­lı­yor, her şey bir yana, böyle bir dahi li­de­re sahip ol­du­ğu­muz için, ne kadar övün­sek ye­ri­dir diye dü­şü­nü­yo­rum. Son­ra­da dün­ya­ya ona ben­zer bir lider gel­me­di­ği­ni gö­rün­ce insan çok daha onur du­yu­yor..

Ara­mız­dan ay­rı­lı­şı­nın ar­dın­dan ya­şa­nan olay­lar ve geçen her yıl Ata­türk çok daha bü­yü­yor… Çocuk, genç; kı­sa­ca­sı her yaş­ta­ki in­san­lar 10 Kasım’da yur­dun dört bir ya­nın­dan Anıt­ka­bir’e ko­şu­yor... Kuşku yok ki; bunun bir an­la­mı ol­ma­lı…

Anıt­ka­bi­ri, Dol­ma­bah­çe Sa­ra­yı­nı dol­du­ran in­san­la­rı­mı­zın O büyük adama gös­ter­di­ği­miz say­gı­yı dün­ya­nın diğer ül­ke­le­rin­de­ki­ler kendi li­der­le­ri­ne gös­te­ri­yor­lar mı?

Ata­türk’ün Cum­hur­baş­ka­nı ol­du­ğu yıl­lar­da Av­ru­pa’nın çoğu ül­ke­si­ni dik­ta­tör­ler, kral­lar yö­ne­ti­yor­du. Ör­ne­ğin A.​Hitler, Mus­so­li­ni, Sa­la­zar, Fran­ko, Sta­lin... Oysa O büyük adam on­la­ra ben­ze­me­di, her zaman de­mok­ra­si­den, mil­le­tin­den yana oldu... Os­man­lı­nın biat eden ümmet an­la­yı­şı­nı de­ğiş­ti­re­rek özgür bi­rey­le­ri or­ta­ya çı­kar­dı.

Yal­nız­ca bu durum bile Onun bü­yük­lü­ğü­nü gös­ter­mez mi?

Tür­ki­ye değil, dün­ya­nın pek çok ül­ke­si onun bü­yük­lü­ğü­nü ka­bul­len­miş, hak­kın­da on­lar­ca kitap, ma­ka­le ya­zıl­mış, anı­sı­na hey­kel­ler di­kil­miş, park­lar dü­zen­len­miş...

Kı­sa­ca­sı mil­yon­la­rı pe­şi­ne tak­mış bu li­de­re olan saygı her geçen gün daha da ar­tı­yor. Arada bir tarih bi­lin­cin­den yok­sun olan­lar, dün­ya­yı ta­nı­ma­yan­lar, çı­kar­cı­lar, ya­la­ka­lar or­ta­ya çı­kı­yor; bil­giç bil­giç! aley­hin­de ko­nu­şu­yor, he­ze­yan­lar sa­vu­ru­yor…

Sinek vı­zıl­tı­sı gibi...

Bir süre önce; ken­di­si­ni ta­rih­çi sanan ve ba­zı­la­rı­nı da bunu inan­dır­mış bir mec­zup “Milli Mü­ca­de­le­yi keşke Yunan ka­zan­say­dı” de­miş­ti... Ba­zı­la­rı Os­man­lı­yı çö­kert­ti di­yor­muş... Tarih bi­lin­ciy­le uzak­tan ya­kın­dan il­gi­si ol­ma­yan­lar; Os­man­lı’nın Ka­nu­ni’nin son dö­nem­le­rin­den iti­ba­ren çö­kü­şe geç­ti­ği­ni, sa­na­yi dev­ri­mi ya­pa­ma­ya­rak ay­dın­lan­ma­yı ka­çır­dı­ğı­nı ve son pa­di­şa­hın da İstan­bul’da İngi­liz su­bay­la­rı­nın kar­şı­sın­da el pençe dur­dur­du­ğu­nu her­hal­de bil­mi­yor­lar... Belki de bi­li­yor­lar da bil­mek is­te­mi­yor­lar.

Cum­hu­ri­yet ku­rul­ma­mış, Milli Mü­ca­de­le ka­za­nıl­ma­mış ol­say­dı; ne olur­du diye dü­şü­nen ay­dın­lar­da bu ül­ke­de ya­şı­yor­lar. İyi ki ya­şı­yor­lar.
Ata­türk ko­nu­sun­da bir şey­ler bil­dik­le­ri­ni sanıp da bil­me­yen­le­re ger­çek ta­rih­çi­ler­den Falih Rıfkı Atay, İlber Or­tay­lı, Sinan Mey­dan, Ga­ze­te­ci Yıl­maz Özdil’in yaz­dık­la­rı­nı oku­ma­la­rı­nı öne­ri­rim.

An­lar­lar mı? An­la­ya­cak­la­rı­nı san­mam ama yine de öne­ri­rim.

Cum­hu­ri­yet ku­rul­ma­mış ol­say­dı ön­ce­lik­le İstan­bul ve Bo­ğaz­lar İngi­liz­ler başta olmak üzere em­per­ya­list­le­rin elin­dey­di… Ana­do­lu’nun do­ğu­su Rus­la­rın ve Er­me­ni­le­rin olur­du. İzmir ve çev­re­si bir Yunan şeh­riy­di. Başta Bursa olmak üzere Mar­ma­ra şe­hir­le­ri yine ya­ban­cı­la­rın­dı. Ana­do­lu’nun gü­ne­yi Fran­sız­la­rın, Ege­nin bir bö­lü­mü İtal­yan­la­rın­dı... Türk­ler An­ka­ra çev­re­si­ne sı­kış­tı­rıl­mış dar bir alan­da ya­şı­yor ola­cak­lar­dı.

Bütün bun­la­rı bi­le­bil­mek için Sevr Ant­laş­ma­sı­nın hü­küm­le­ri­ne oku­mak, öğ­ren­mek ge­re­kir. Sonra da Lozan’ı…

Kı­sa­ca­sı Milli Mü­ca­de­le­nin, Cum­hu­ri­ye­tin ve Ata­türk’ün de­ğe­ri­ni bil­me­li­yiz.

Ne mutlu biz­le­re ki; her yüz­yıl­da bir dün­ya­ya gel­di­ği söy­le­nen büyük adam­lar­dan biri geç­ti­ği­miz yüz­yıl­da biz­le­re nasip oldu…