Evini satmak isteyenler önceden "kiracısı hazır" ibaresiyle ilan verirdi. Ancak bu durum dezavantaj haline geldi. Çünkü vatandaş satın alacağı evde kiracı istemiyor. O nedenle ilanlar da artık "kiracısız ev" diye veriliyor.
Çünkü kiracılı bir ev satın alıp kiracıyı tahliye etmek istediğinizde tahliye davası açmanız gerekiyor. Eğer kendisi oturacaksa 6 ay önceden "Ben kendim oturucam evi tahliye eder misiniz" diye bildirimde bulunuyor.

Emlak dolandırıcılığında yeni tuzak
Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle yoğun göç alan Antalya’da konut sıkıntısı baş gösterdi. Kente taşınmak isteyenlerse dolandırıcıların hedefi oldu. Kendisini emlakçı olarak tanıtan kişilerin evin bedelini müşteriden tahsil edip ortadan kayboldukları ortaya çıktı.
Antalya’daki satılık ve kiralık konut sıkıntısını fırsat bilen dolandırıcılar emlakçı kılığına girerek kişilerden ev parasının tamamını aldığı ve ortadan kaybolduğu ortaya çıktı.

Ev sahibi ve kiracı hakları: Satılan evden hava parası alabilir mi?
“Özellikle kiracılarımızın haklarını ve ev sahiplerinin haklarını bilmeleri çok önemli. Kiracıların kontratları beş yılı doldurmadıysa temmuz ayı itibariyle hükümetin aldığı bir karar çerçevesinde kira artışları yüzde 25 oranında gerçekleştirilecekti. Ama şahsen ben bu temmuz ile birlikte bu rayiçin yüzde 25 artışın kaldırılacağını düşünüyorum. Çünkü bu son bir yıldır ciddi sıkıntılara neden oldu. 5-10 yıl aralığında kirayı rayiçe getirme oranlama söz konusuydu. Ciddi sıkıntılar yaşanmaya başladı. 3-4 bin TL’ye oturan kiracılarımızdan ev sahiplerimiz bir anda 15-20 bin bandında kira istediler ve özellikle icralık ve mahkemeler durumları 5 ve 10 yıl arasında olan kira kontratı olan kiracılar yaşadı. 10 yılını dolduran kiracılar ise ev sahibi karşısında çok bir şansları yok. Çünkü ev sahiplerinin otomatik olarak çıkartma hakkı doğuyor. Kiracılar bu konuda ciddi mağduriyetler yaşadılar. Çünkü çıkma talebi gerçekleştirildi. Ev sahipleri ise kiracıların kontratları özellikle 5 yılını doldurmadıysa yüzde 25’lik bir artış enflasyonun çok altında kaldı. Yeni yapılan kontratlarda ev sahipleri özellikle tahliye taahhüttü istemeye başladılar. Ev sahibinin istediği bir zaman içerisinde evi boşalttırma hakkı doğuyor. Buda tabi ev sahibi ve kiracı arasındaki ilişkiyi zedeleyen bir unsur. Çünkü kiracılar bu tahliye taahhütünü vermek istemiyorlar. Pek çok ev sahibi bu kira nedeniyle oluşan anlaşmazlıklar nedeniyle evlerini satışa veriyorlar. Ev sahipleri şu şekilde mağdur oluyor; içerisinde kiracısı olan bir gayrimenkulün yeni alıcısı böyle bir gayrimenkulü talep etmiyor. Çünkü alıcısı ev içerisinden çıkartamayacağını biliyor. Kirayı yükseltme şansı var. Kirayı yine de rayiç oranlarına getiremiyor. Dolayısıyla alıcı bir şekilde kendisine cazip bir tarafı olması gerekir diye düşünüyor. Bu durum fiyatları etkiliyor.

Konutta fahiş fiyata önlem ne olmalı?
Türkiye'nin en önemli sorunlarından biri olan fahiş fiyatın son örneği konutta görüldü. Devlet konutta fiyat ve rayiç bedel farkına müdahale edileceğinin sinyalini verdi. Peki, konutta fahiş fiyata karşı önlem ne olmalı? Ev fiyatında kontrol mekanizması nasıl işletilmeli? ABD’de de konut fiyatları arttı. Bu artışlara karşı ne önlem alındı ve rayiç fiyat nasıl belirleniyor? Belediyedeki rayiç değerlerle piyasadaki rayiç değerler arasında Türkiye’de çok ciddi uçurumlar var. Bizim kira sorunlarının çözülmesi için biz belediyedeki rayiç değerlerin yüzde 6’sının bir yıllık kira bedeli olarak değerlendirilmesi şeklinde de bir önerimiz olmuştu. Kiralar için bir sınırlandırılma getirilmeli. Haksız fiyat artışı yapanlarla ilgili olarak da gerekirse hapis cezalarına varan uygulamalar yapılmalı. Fırsatçılığı önlemek için bu konut ve kira fiyatlarının stabil hale gelmesi gerekli.
Yönetimin aldığı önlem kredi oranlarını yükseltmek oldu. Fiyatları düşürüyor. Hangi mülkün, hangi semtte kaça satıldığını geriye dönük 2000 yılından itibaren çok net şekilde emlakçılar sistemlerinden girip görebiliyorlar. Arz talep, veriler alınarak ev alan müşteri arasında zaten belirleniyor.”

Konutta yüzde 25 zam sınırı kalkacak
Konut kiralarında azami %25 zam uygulamasında sona gelindi. 2 Temmuz 2023 itibarıyla bu uygulama son bulacak. Peki konut kiralarında zam oranları nasıl belirlenecek? Konuyla ilgili konuşan Emlakçılar Odası Başkanı Nizamettin Aşa, “Eğer kanunda bir yeni bir düzenleme yapılmazsa TÜFE’ye göre kanun, 12 aylık ortalamasını alacaksın diyor. Azami %25 zam oranı uygulayan ev sahipleri kazançlarından feragat etti. Yani enflasyonun yükselmesi, bu kira geliriyle yaşayan ev sahiplerimiz var ve bu ev sahipleri zor durumda kaldı. Çok sayıda kiracı da ev sahipleriyle anlaşma yoluna gitti.

Zaten bu yüzde 25’lik oranı uygulayan çok ev sahibi olmadı. Ev sahibi baktı ki yüksek bedellerde risk var, yani ‘kiracı ödeyemez’ diye. Kiracı da baktı ki ‘evden çıksam 4-5 katı ödeyeceğim’ bir orta yol bulundu” ifadelerini kullandı.