Bugun...


ERDEM YÜCEL

facebook-paylas
Fethi Ahmet Pa?a Yal?s? (Pembe Yal?)
Tarih: 25-11-2023 23:41:00 Güncelleme: 25-11-2023 23:41:00


Kuzguncuk’un günümüze ula?an en önemli sivil mimari örneklerinden olan Fethi Ahmet Pa?a Yal?s? Pa?aliman? Caddesi’nin üzerinde, kara yolunun alt?nda, deniz seviyesindedir.

Kuzguncuk’ta geçirdi?im çocukluk y?lar?mda Üsküdar’a yürüyerek giderken çukurda kalan yal?y? ana yoldan ay?ran duvarlar üzerine oturur ve hakk?nda çe?itli ?eyler anlat?lan bu yap?y? seyrederdim. Baz?lar?na göre yal?n?n içerisinde atla dola?an varm??. Ahmet Fethi Pa?a öldü?ünde hizmetkalar onun toplad??? Beykoz i?i  çe?mibülbüller ba?ta olmak üzere  cam eserleri  pa?an?n sevdiklerini ba?ka gözler görmesin diyerek denize atm??lar…  Sonraki y?llarda ö?rendi?ime göre Sultan Abdülaziz’in tahttan indirilip öldürülmesi olay? bu yal?dan izlenmi?tir.

XIX. Yüzy?l yap?lar?ndan bir örnek olup ilk sahibinin kim oldu?u bilinmemektedir. Fethi Ahmet Pa?a (32) bu yal?y? kim oldu?unu bilemedi?imiz ?smet Bey isimli bir ki?iden sat?n alm?? ve geni? kapsaml? biçimde onarm??t?r. Salah Birsel, Pa?an?n bu yal?y? Mihrûmah Sultan’?n torunlar?ndan bir han?m?n kocas? olan bir ?eyhülislamdan ald???n? ileri sürmü?tür.

Fethi Ahmet Pa?a renginden ötürü baz? kaynaklara Pembe Yal? olarak geçen yal?y? zevkle dö?emi?, zaman zaman da onarm??t?r. Yal?n?n kap? ve pencereleri yap?ld??? dönemin özelliklerini ta??maktad?r. Avrupa’da çe?itli görevlerde bulunan Pa?a yal?y? en nadide eserlerle süslemi?tir. Bunda öylesine mahir olmu?tur ki, Sultan Abdülmecid Dolmabahçe Saray?n?n dö?enmesini bile ona b?rakm??, bu yüzden de sarayda ismi Bezirgân Pa?aya ç?km??t?r. ?stanbul’da kurdurdu?u billur evani imalathanesinde yap?lan çe?mibülbüllerle yal?s?n? süslemi?tir.

Mimari yönden yal? harem ve selaml?k olmak üzere iki ayr? bölümden meydana gelmi?tir. Fethi Ahmet Pa?a’n?n orijinal ?eklini de?i?tirmeden onard??? yal?n?n cephe görünümü ile içerisi tipik bir Osmanl? sivil mimari örne?ini yans?tmaktad?r. ?ki katl? onalt? oda ve çok büyük iki salondan olu?an yal?n?n üst kat? di?er Bo?aziçi yal?lar? gibi hiçbir sütuna veya deste?e dayand?r?lmam??t?r. Üst kattaki iki uç ve ortalardaki dörder büyük bö?ründe ile d??ar?ya ta??r?lm?? ve bu durum cephe görünümüne hareketlilik kazand?rm??t?r. Alt kattaki selsebillerle süslü bahçe iki yönlü merdivenlerle tamamlanm??t?r. Mimaride karn?yar?k tabir edilen plan tipi bu yal?da uygulanm??t?r. Sofalar biri büyük biri küçük olup uzunlamas?na uç uca düzenlenmi?tir. Her ikisinin de uzunlamas?na deniz ve koru taraf?nda de?i?ik büyüklükte odalara yer verilmi?tir. Büyük sofan?n Kuzguncuk iskelesi taraf?na bakan dar yüzüne merdivenler yerle?tirilmi?tir.

Yal?n?n Üsküdar taraf?ndaki harem dairesiyle u?ak odalar? ile mutfa?? 1926 y?l?nda yanm??t?r.

Pa?an?n ölümünden sonra yal? Pa?an?n damad? ?ngiliz Said Pa?a’n?n torunu Avukat ?evket Mocan’a miras yoluyla kalm??t?r. Çam, ç?nar ve köknar a?açlar?n?n ço?unlu?unu olu?turdu?u arkas?ndaki koru belediye taraf?ndan kamula?t?r?lm??t?r.

Mocan boyalar? dökülen yal?y? pembeye boyatm?? ve tarihi kaynaklarda Pembe Yal? kalm??t?r.

 

 

 



Bu yazı 1042 defa okunmuştur.

FACEBOOK YORUM
Yorum

YAZARIN DÄ°ÄžER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
SON YORUMLANANLAR
  • HABERLER
  • VÄ°DEOLAR
GAZETEMÄ°Z

nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI