Dünyada ekonomi yönetimleri ile finans piyasalar? aras?ndaki kö?e kapmaca devam ediyor. Her seferinde faiz yakla??mlar? ile ilgili alg? yönetimi üzerinden zorlama yapan finansç?lar, Merkez Bankalar? konusunda yan?lmaya devam ediyor.

Asl?nda insan, ortada bu kadar sistematik bir yan?lma varsa, i?in içinde ba?ka faktörler de olup olmad???n? sorgulamadan edemiyor. Bir mücadele oldu?u aç?k. Bilhassa pandemi döneminde ortaya ç?kan a??r? kayna?? geri çekme yar??? s?ras?nda, al??ageldikleri üzere aradan bu kayna?? kendilerine çekmek isteyenler, kamuoyu olu?turarak ekonomiler üzerinde bask? kurmak istiyor.

Ama olmuyor. ‘Resesyon olacak’ söylemi bask?s?yla ekonomilerin so?utulmamas? için ‘vazgeçiyorlar’ deyip, sonra vazgeçmediklerini görünce Merkez Bankas? kararlar?n? ‘güvercin’ diye nitelendirerek durum kurtarmaya çal??mak moda oldu.

Bu konuda bilhassa FED ve Avrupa Merkez Bankas? geri ad?m atm?yor. Asl?nda finans piyasalar?n?n bu durumda para kazanmad???n? dü?ünmek de safl?k olur. Çünkü bu kesimin her ko?ulda beklenti yöneterek para kazand?klar?n? biliyoruz.

Ayr?ca reel ekonomiyle ba?lant?l? finans kesimi ile kumarhane ekonomisinin aktörlerini burada ay?rmakta yarar var. Dün hedge fonlar üzerinden dünyan?n üretti?i toplam mal ve hizmet de?erinin 10 kat? oran?nda ka??t ekonomisi yarat?p servet yapanlardan söz ediyorum.

 ugün de bir tarafta kamuoyu bask?s? olu?turup, öte tarafta kripto gibi merkeziyetsiz yap?lar? da kullanarak regülatörleri bask?lama tela?? içindeler. Öte yandan gerek Powell, gerekse Lagarde abartmadan gerçek hedefin enflasyon oldu?unun alt?n? çizerek bildiklerini uyguluyorlar.

Finans kesimi ise bugüne kadar tutan formülün tutmuyor olmas?na inanam?yor. Son kararlara bakal?m her iki merkezin de faiz art??lar?n? durduraca??n?, çünkü dünya ekonomisinin buna tahammülü olmad???n? öncesinde anlatmad?lar m??

 Peki ne oldu? Her iki merkez de faizlerde art??? devam ettirirken, verilerin esas al?nd???n?, gerçek noktan?n enflasyonla mücadele oldu?unu, verilere bak?ld???nda henüz geri dönü?ün uzak oldu?unu aç?klay?verdi.

Buna ra?men ‘art?k son’ ?ark?s? çalmaya ba?layan bir finansörler filmi izledik. Faiz art???n?n çok faydal? bir i? oldu?unu ben de dü?ünmüyorum. Ama dengede bir veri setinde do?ru uygulan?rsa önemli bir silaht?r.

Çünkü rakamlara de?il, sonuçlara odaklanmak asl?nda toplumsal fayda ve sa?l?kl? ekonomiler aç?s?ndan belirleyici olmal?d?r.

Resesyonla korkuttuklar?n?z?n, gerçek çekincesinin stagflasyon oldu?unu göz ard? ederseniz; dünyada fintech teknolojileriyle para yapmak de?il, verimli para kullanman?n alternatiflerinin ço?ald???n? unutursan?z; bankac?l?k anlay???n?n, para kavram?n?n ve paraya olan ba??ml?l???n boyut de?i?tirdi?ini görmezseniz inanamazs?n?z.

Dünya de?i?iyor. Merkezi yönetimler dahi etkinli?ini sürdürmek için dijital para dahil alternatiflere çal???yor. Üstelik çok kutuplu bir zeminde, belli merkezleri bask?layarak sonuç almak mümkün de?ildir.

Fakat inanam?yorlar. De?i?imin ya?and???na, odak noktan?n para kazanmaktan ç?k?p de?er yaratmak ve toplumsal fayday? esas almak haline dönmesine inanmak istemiyorlar. Halen dünya kendi etraflar?nda dönüyor zannediyorlar.

Ama i?ler de?i?ti. Tamamen mi; hay?r… Lakin paradan para kazanmak art?k eski bir moda haline geliyor.

Çünkü dünya pandemide üretmenin, de?er yaratman?n, kazan?rken kazand?rman?n önemini anlad?. Ve bu nedenlerle as?l yarat?c? y?k?m, kumarhane oyuncular? ad?na büyük bir gürültüyle geliyor; fakat inanam?yorlar.

Oysa inanmalar? gerekiyor. Neden? Bir de ?öyle bir soru ortaya atal?m. Peki ya kumarhanenin sahibi de de?i?imin parças?ysa ve oyuncular? feda ediyorsa sonuç farkl?la??r m?? Bence inanmaya ba?lasalar iyi olur.